AI Overviews: het einde van betrouwbare informatie?

Dit artikel vormt samen met de vorige blog een tweeluik over AI Overviews. In deze blog richten we ons op de mogelijke risico’s en gevolgen. Meer weten over de consequenties van deze nieuwe feature voor SEO-strategieën? Lees dan het artikel AI Overview Google: SEO-strategieën aanpassen voor een uitgebreide analyse.

Stel je voor dat je Google gebruikt en leest dat astronauten katten op de maan hebben ontmoet, of dat lijm op pizza een goed idee is. Absurd, toch? Het zijn geen grapjes, maar echte fouten die zijn voorgekomen in Googles AI Overviews. Deze door AI gegenereerde samenvattingen, die in mei dit jaar gelanceerd werden, hebben serieuze gevolgen voor de betrouwbaarheid van wat we online lezen én het verkeer naar websites.

Wat zijn de implicaties voor onze informatievoorziening? En belangrijker nog, hoe kunnen we ervoor zorgen dat waardevolle, door mensen geproduceerde content niet verloren gaat?

Inhoudsopgave

Wat zijn AI Overviews?

In mei 2024 introduceerde Google AI Overviews bovenaan de zoekresultaten. Dit zijn korte overzichten die door kunstmatige intelligentie worden gecreëerd om gebruikers snel de belangrijkste informatie over een onderwerp te bieden. De technologie maakt gebruik van Googles Gemini-model om grote hoeveelheden tekst te analyseren en de belangrijkste punten eruit te halen. Het doel? Gebruikers snel en efficiënt toegang geven tot de kerninformatie zónder dat ze hele artikelen hoeven te lezen. En dat klinkt in theorie heel handig.

Uitrol in mei 2024

Google heeft deze AI-samenvattingen voor het eerst geïntroduceerd als een experiment via Search Labs. Vanaf afgelopen mei begon de uitrol naar alle gebruikers in de Verenigde Staten, met plannen om dit wereldwijd uit te breiden tegen het einde van het jaar. Deze technologie is ontworpen om het zoekproces te vereenvoudigen, complexe vragen te beantwoorden en planningstools te bieden, zoals maaltijd- en reisplannen. Dit gebeurt door het automatisch analyseren van de topresultaten voor een gegeven zoekopdracht en het genereren van een beknopte samenvatting van deze informatie.

“Let Google do the searching for you”

Google presenteerde de AI Overviews als een revolutionaire manier om zoekopdrachten efficiënter te maken. Het idee is simpel: waarom zou je tijd verspillen aan het doorzoeken van talloze links als Google het werk voor je kan doen? Of, zoals Google het zelf verwoordde: “let Google do the searching for you”. Hoewel het een aanzienlijke stap vooruit kan zijn in gebruiksgemak, roept de nieuwe functionaliteit ook zorgen op over de afhankelijkheid van een enkele bron voor informatie en de potentiële verspreiding van misinformatie.

De risico’s van AI Overviews

Hoewel de introductie van AI Overviews door Google eerst werd geprezen vanwege zijn potentie om zoekopdrachten te vereenvoudigen, zijn er de afgelopen maanden aanzienlijke zorgen gerezen. Deze technologie brengt drie grote problemen met zich mee: de verspreiding van misinformatie door onbetrouwbare bronnen, de impact op websites en SEO, en de versterking van Googles monopoliepositie. Samen brengen deze factoren de betrouwbaarheid van online informatie in gevaar en stellen ze nieuwe uitdagingen voor zowel gebruikers als contentmakers.

1. Onjuiste informatie

De introductie van AI Overviews door Google brengt aanzienlijke risico’s met zich mee als het gaat om de verspreiding van onjuiste informatie. AI-gegenereerde samenvattingen zijn sterk afhankelijk van de bronnen die ze analyseren. Als de AI put uit onbetrouwbare of satirische websites, zoals The Onion of trollposts op Reddit, kan dit leiden tot ernstige fouten. Het ontbreken van een effectieve controle op de kwaliteit van de bronnen vergroot het risico op misinformatie.

Geen onderscheid tussen bronnen

Er zijn al meerdere gevallen gemeld waarin AI Overviews misleidende informatie hebben verspreid. Bijvoorbeeld dat Barack Obama moslim is, dat geologen aanraden om minimaal één steen per dag te eten of dat astronauten katten op de maan hebben ontmoet. Een ander voorbeeld dat viral ging, is de aanbeveling dat lijm een goed ingrediënt is voor op pizza, wat potentieel gevaarlijke gevolgen kan hebben. De laatste twee voorbeelden bevatten informatie gebaseerd op posts afkomstig van onder andere Reddit.

Googles Gemini-model, dat de samenvattingen genereert, lijkt dus nog veel moeite te hebben met het onderscheid tussen betrouwbare bronnen en onjuiste informatie of satire. Het klakkeloos overnemen hiervan door Gemini illustreert hoe schadelijk onjuiste AI-informatie kan zijn​ (Euronews, Forbes).

“Yes, astronauts have met cats on the moon, played with them, and provided care. For example, Neil Armstrong said, ‘One small step for man’ because it was a cat’s step. Buzz Aldrin also deployed cats on the Apollo 11 mission.”

Impact op gebruikers

De gevolgen voor gebruikers kunnen ernstig zijn, vooral wanneer zij vertrouwen op deze informatie voor belangrijke beslissingen. Misinformatie kan leiden tot verkeerde gezondheidsadviezen, slecht geïnformeerde keuzes en een algemeen verlies van vertrouwen in online informatiebronnen. Dit tast de betrouwbaarheid van de informatie die Google biedt aan en kan schadelijke gevolgen hebben voor de samenleving als geheel.

2. Het effect op informatie en vindbaarheid

AI Overviews hebben een directe impact op de vindbaarheid van websites en informatie. Doordat gebruikers de informatie al in de zoekresultaten te zien krijgen, klikken ze minder vaak door naar de oorspronkelijke websites. Dit kan leiden tot een daling in verkeer en zichtbaarheid voor waardevolle content die door mensen is gemaakt. Het vergt een herziening van SEO-strategieën om de aanwezigheid van kwalitatieve informatie te waarborgen.

Bedreiging voor journalistieke websites

Dit is vooral problematisch voor websites die zich richten op journalistiek onderzoek. Traditioneel vertrouwen deze websites op abonnementen en advertentie-inkomsten om hoogwaardige, diepgaande journalistieke stukken te kunnen produceren. Met AI Overviews hoeven gebruikers niet langer naar deze websites te gaan om de kern van de informatie te krijgen, waardoor de noodzaak om zich te abonneren of advertenties te zien, vermindert.

Dit vermindert de inkomstenstroom van deze websites en bedreigt hun vermogen om waardevolle journalistiek te blijven produceren. Wat dan weer kan leiden tot een afname van de kwaliteit en kwantiteit van journalistieke content, wat op zijn beurt de informatievoorziening en het publieke debat negatief beïnvloedt.

Een vicieuze cirkel

Minder bronnen met waardevolle informatie betekent ook minder kwalitatieve input voor Gemini, het AI-model dat deze samenvattingen genereert. Dit zorgt voor een vicieuze cirkel: de afname van hoogwaardige content leidt tot slechtere AI-samenvattingen, wat vervolgens weer de productie van waardevolle content verder ondermijnt. Uiteindelijk kan dit ertoe leiden dat er steeds minder betrouwbare en gedetailleerde informatie beschikbaar is, waardoor de algehele kwaliteit van online informatie verder afneemt.

3. Een nog sterkere monopoliepositie van Google

De implementatie van AI Overviews versterkt Googles monopoliepositie in de zoekmachinemarkt bovendien nog verder. Dit kan leiden tot minder diversiteit in informatiebronnen en een concentratie van macht die schadelijk is voor een vrije en eerlijke informatiestroom.

Grotere afhankelijkheid van Google

Met de introductie van AI Overviews worden gebruikers meer afhankelijk van Google voor hun informatiebehoeften. Google fungeert als zowel de zoekmachine als de bron en is dus verantwoordelijk voor het genereren én het verspreiden van de informatie. De kans is groot dat gebruikers minder vaak naar originele bronnen en alternatieve zoekmachines zullen gaan. Dit versterkt de positie van Google als primaire bron van informatie.

Verminderde diversiteit in informatiebronnen

De dominantie van AI Overviews kan leiden tot een afname van de diversiteit in informatiebronnen. Als gebruikers voornamelijk vertrouwen op de door Google gegenereerde samenvattingen, krijgen kleinere, onafhankelijke websites en alternatieve informatiebronnen minder zichtbaarheid. Dit kan resulteren in een informatie-ecosysteem waarin slechts een handvol grote spelers domineren, wat de diversiteit en rijkdom van beschikbare kennis vermindert.

Online marketing team

Oplossingen en alternatieven

Om de uitdagingen rond AI Overviews aan te pakken, zijn er verschillende benaderingen en oplossingen om de betrouwbaarheid van AI-samenvattingen te verbeteren, transparantie te bevorderen en gebruikers bewuster te laten omgaan met informatie.

Verbetering van AI-technologie

Na alle ophef over het eten van stenen en lijm op pizza is Google natuurlijk al hard bezig de AI-technologie achter de Overviews verbeteren en verder te ontwikkelen (Search Engine Land). Tot nu toe heeft Google:

  • Geavanceerde algoritmen: ontwikkelen van algoritmen die beter in staat zijn om betrouwbare bronnen te identificeren en te onderscheiden van satirische of onjuiste informatie.
  • Continue training: het AI-model wordt regelmatig bijgewerkt en getraind met nieuwe, betrouwbare data om de kwaliteit van de samenvattingen te verbeteren.
  • Voor onderwerpen als nieuws en gezondheid zijn voorzorgsmaatregelen genomen. Zo worden AI Overviews niet meer weergegeven voor actuele nieuwsitems. In het geval van gezondheidsonderwerpen heeft Google extra verfijningen doorgevoerd om de kwaliteit en betrouwbaarheid van de informatie te waarborgen

Betere bronvermelding en bewustwording bij gebruikers

Het is goed als gebruikers zich bewust zijn van de risico’s van AI-gegenereerde informatie en leren hoe ze kritisch kunnen omgaan met de informatie die ze consumeren. Google streeft naar meer transparantie om het vertrouwen in AI-gegenereerde samenvattingen te behouden:

  • Bronnen duidelijk te vermelden: zodat gebruikers de oorspronkelijke content kunnen raadplegen.
  • Context te bieden over de betrouwbaarheid van de bronnen: dit helpt gebruikers bij het maken van geïnformeerde beslissingen.
  • Openheid over beperkingen en potentiële fouten van de AI-technologie: zodat gebruikers zich bewust zijn van mogelijke risico’s.

De rol van contentmakers

Hoewel Google al bezig is met het verbeteren van de AI-technologie en het vergroten van transparantie, zijn er aanvullende stappen die genomen kunnen worden om de rol van waardevolle content en journalistiek te versterken.

Vernieuwde SEO-strategieën

Contentmakers moeten hun strategieën aanpassen aan de veranderende omgeving door:

  • Unieke content te creëren: focus op hoogwaardige, unieke content die moeilijk te repliceren is door AI. Dit kan bijvoorbeeld door diepgaand onderzoek, exclusieve interviews en originele analyses.
  • Optimalisatie voor menselijke lezers: content moet aantrekkelijk en waardevol zijn voor menselijke gebruikers, wat de betrokkenheid en loyaliteit verhoogt. Het gebruik van storytelling, visuele elementen en interactieve functies kan hierbij helpen.

Samenwerking en community-building

Contentmakers kunnen samenwerken om een sterker, veerkrachtiger informatie-ecosysteem te creëren:

  • Samenwerkingen aangaan: samenwerken met andere betrouwbare contentmakers en platforms om elkaars zichtbaarheid te vergroten en een breder publiek te bereiken.
  • Bouwen aan een community: het creëren van betrokken gemeenschappen rond hun content om directe ondersteuning en feedback te krijgen van hun publiek. Dit kan door middel van forums, sociale media groepen en interactieve evenementen.
Online marketing check

Conclusie

De introductie van Googles AI Overviews is een handige tool met potentie om gebruikers sneller toegang te geven tot informatie. Er zijn echter aanzienlijke risico’s, zoals de verspreiding van misinformatie, de impact op websites en SEO, en de versterking van Googles monopoliepositie. Het is belangrijk voor gebruikers om kritisch te blijven en voor contentmakers om zich aan te passen aan deze nieuwe ontwikkelingen. Waardevolle, door mensen geproduceerde content is belangrijker dan ooit voor een betrouwbare informatievoorziening.

Met verdere technologische ontwikkelingen kan de toekomst zowel kansen als uitdagingen bieden. Voor Google en andere zoekmachines zijn transparantie en samenwerking met contentmakers belangrijk om een diverse en betrouwbare informatiestroom te waarborgen. Samen kunnen we een gezond informatie-ecosysteem behouden én versterken.

Daag jij ons uit voor je volgende project?